رودراکشا یا رودراکش (Rudraksha) دانه های خشک شده میوه یک درخت است. رودراکشا هسته یک نوع میوه می باشد که به بلوبری شباهت داشته و از نوعی درخت خاص که در ارتفاع خاصی از رشته کوه هیمالیا رشد می کند، می روید. امروزه اکثر درختان رودراکشا در مناطقی نظیر نپال، برمه، تایلند، اندونزی و قسمت های غربی و جنوبی کشور هندوستان می رویند. اگر می خواهید بدانید چرا به آن اشک شیوا گفته می شود و چه کاربردهایی دارد، این مقاله را بخوانید:

رودراکشا یا درخت خدا چیست؟

از نظر گیاه شناسی درخت رودراکشا به درخت همیشه سبز Elaeocarpus Ganitrus معروف است. درختی شبیه به زیتون (با برگ هایی پهن تر و میوه بنفش شبیه بلوبری) که رشد و طول عمر زیادی داشته و در هند درختی با ارزش محسوب می شود. از مهره های رودراکشا برای گفتن ذکر یا مانترا و جاپا، خصوصا مانترای شیوا استفاده می شود.

دانه رودراکشا ۱۵ الی ۱۶ سال طول می کشد تا رشد کرده و تبدیل به درخت شود. همان گونه که گفته شد میوه های این درخت همانند بلوبری رنگی آبی دارند. این میوه ها از درخت چیده شده و برای مدت چند روز در آب قرار می گیرند تا هسته آنها به راحتی جدا شود. هسته این میوه در حقیقت همان دانه رودراکشا می باشد.

معنی رودراکشا

در زبان سانسکریت، رودراکشا به معنی درخت خدا بوده که بر طبق افسانه ها برخی معتقد هستند که وقتی اشک های شیوا از آسمان فرو می ریزد، از دانه های اشک آن درختی با نام رودراکشا روییده می شود که ثمره خوردن میوه این درخت، یکی شدن با ذات هستی و رهایی از دردها می باشد. به همین دلیل به رودراکشا، اشک شیوا نیز گفته می شود.

از رودراکشا در کشورهای نپال و هند به منظور ساخت زیورآلات و تسبیح ذکر استفاده می شود. جالب است بدانید که رودراکشا را به عنوان یک سنگ نیمه قیمتی می شناسند. یکی از مهم ترین نکات موجود در مورد رودراکشا فرکانس خاصی است که از خود ساطع می کند از این رو آن در دسته سنگ های ماورایی در نظر گرفته می شود و کاربرد فراوانی در حوزه های مدیتیشن و یوگا دارد.

آکشا در فرهنگ لغات سانسکریت معانی دیگری مثل چشم، روح و دانش دینی هم دارد.

تاریخچه و کاربرد رودراکشا

تاریخچه استفاده از رودراکشا در هند به ویژه در مکتب و آیین شیوائیسم به ارتباط شیوا با رودکروشا و استفاده شیوا از رودکروشا به صورت گردنبند یا تسبیح است.

شیوا نام یکی از خدایان هندی است، مردم هند این خدا را به صورت مردی که بر پوست پلنگ و یا پلنگ نشسته و ماری بر دوش خود دارد، مجسم می کنند. ویژگی مهم دیگر شیوا این است که او چشم سوم در پیشانی داشته و به گوش خود گوشواره می اندازد. معمولاً در کنار او ظرفی است که در آن آب حیات وجود دارد.

همانطور که ذکر شد از مهره های رودراکشا برای گفتن ذکر یا مانترا، خصوصا مانترای شیوا: Om Namah Shivaya اوم ناما شیوا (ॐ नमः शिवाय) استفاده می‌شود که معنای کلی آن این است “شعور جهانی یکی است”، این مانترا به صورت جاپا (japa) تکرار می شود. همچنین هندوها از ایام گذشته مهره های رودراکشا را به صورت تسبیح برای اهداف مدیتیشن و تقدیس ذهن، بدن و روح استفاده می کنند.

برخی از خواص رودراکشا

یکی خاصیت های جالب رودراکشا، این است که به خوبی می تواند انرژی را درون خود حفظ نماید. هم چنین به دلیل دارا بودن فرکانسی خاص و منحصربه فرد، بر طبق عقاید و باورها دارای خواص درمانی و ماورایی نیز هست. همچنین از رودراکشا امروزه در یوگا و مدیتیشن نیز استفاده می شود.

صاحب مالاى رودراکشا باید آنرا در کیسه پارچه اى (نخ یا ابریشم) نگهدارى کند و فقط براى ذکر خوانى از آن استفاده کند ، و نباید توسط شخصى غیر از صاحبش لمس شود تا انرژى یکدست و  صاف آن حفظ گردد. صاحب مالا به محض به دست گرفتن آ جریان انرژى را حس خواهد کرد.

باید یه این نکته توجه کنید که نمونه اصلی از تقلبی به راحتی با تست زیر قابل تشخیص می باشد.

نحوه تشخیص رودراکشای اصل

برای تشخیص رودراکشای اصل می توانید آن را بشکافید و درون آن را که مثل میوه درخت هسته دارد، ببینید. نمونه تقلبی رودراکشا بر خلاف نمونه اصلی آن به راحتی با چاقو نصف می شود و جنس آن نیز پلاستیکی می باشد.

نحوه شارژ و پاکسازی رودراکشا

هنگام تهیه رودراکشا، ابتدا آن را پاکسازی کنید. و سپس شارژ نمایید تا اثر بخشی آن را مشاهده کنید. در ضمن هر فرد باید رودراکشای خود را پاکسازی و شارژ کرده و هم چنین از قرض دادن آن به دیگران نیز خودداری نمایید.

به منظور پاکسازی ابتدا باید حدود یک ساعت آن را در شیر قرار داده و سپس آن را خارج نمایید. گاهی ممکن است در این مرحله رودراکشا از خود رنگ زرد پس دهد که این امر دلیلی بر تقلبی بودن آن نیست. چرا که در برخی از مناطق هند، رسم بر این است که به منطور ایجاد زیبایی بیشتر، آن را در زردچوبه می خوابانند.

حال بر روی هر کدام از دانه های آن نیتی را که دارید، ذکر نمایید. به عنوان مثال “من از تو اعتماد به نفس و یا ثروت می خواهم”. سپس رودراکشا را با آب روان شسته و در زیر نور خورشید خشک نمایید و داخل کیسه ای مخصوص قرار دهید. در مرحله بعد آن را در دست بگیرید و تصور کنید که انرژی از سمت قلب شما به سمت رودراکشا جاری می شود. با این روش رودراکشا شارژ می شود. و فقط به خود شما تعلق دارد که نباید آن را به دیگران قرض دهید. توجه کنید که هر ۴ یا ۶ ماه رودراکشا را پاکسازی و شارژ نمایید.

پاکسازی و شارژ رودراکشا

برای اینکه رودراکشا شما اثر گذاری بالایی داشته باشد باید حتما آن را شارژ نمایید. دقت کنید که هر فرد باید خودش رودراکشای خود را پاکسازی و شارژ کند و از قرض دادن رودراکشای خود به دیگران و حتی تماس فیزیکی خودداری کنید.

ابتدا حدود یک ساعت آن را در شیر بخوابانید. سپس آن را از شیر خارج کنید. سپس بر روی هر کدام از دانه های گردنبند خود یک مانترا یا نیتی که دارید را بیان کنید.

می توانید هر ذکری که خودتان میخواهید را هم انتخاب کنید یا حتی قصد و هدفتان از تهیه رودراکشا را در یک جمله ساده و کوتاه بروی هر دانه بیان کنید مثلا اینطور: من از تو زندگی با آرامش می خواهم یا من از تو ثروت و مال فراوان می خواهم.

پس از پایان این مرحله رودراکشا را با آب روان شسته و ترجیحا در زیر نور خورشید خشک کنید. و داخل کیسه مخصوص بگذارید. آن را در دست گرفته  و تصور کنید انرژی سبز رنگی از قلب شما به رودراکشا جاری می شود با این روش رودراکشای شما شارژ می شود.

همچنین با استفاده از ارتعاش کاسه تبتی نیز رودراکشا شارژ می شود.

لازم است بدانید که حتما رودراکشا را همراه خود داشته باشید و آن را به کسی ندهید و اجازه ندهید کسی جز شما آن را لمس نماید. تمام این مراحل را هر ۴ تا ۶ ماه برای شارژ و پاکسازی مجدد طی کنید.

رودراکشا در پزشکی

رودراکشا در صنایع مختلف کاربرد های فراوانی دارد یکی از این کاربرد ها در حوزه پزشکی است که بسیاری از بیماری ها را درمان می کند که می توان درمان انواع عفونت ها و سردرد ها و افسردگی ها را نام برد که بسیار در شرایط روحی و جسمی شخص تاثیر گذار است و نتایج خوبی را در برداشته است.

در طب آیورودا، طب سنتی هند، از برگ‌ها، چوب این درخت برای درمان بیماری‌های روانی، سردرد، تب، بیماری‌های پوستی و …  استفاده می‌شود.

رودراکشا و معنویت

تاثیر مثبت این هسته در شرایط روحی و جسمی از قدیم در میان مردم بوده است.  از سالیان دور استفاده از گردنبندهای ۱۰۸ تایی رودراکشا در هندوستان رایج بوده است.

این هسته ها معمولا با نخ ساده و از جنس کتان در کنار هم قرار می‌گیرند. در برخی موارد استفاده از زنجیرهای مسی، نقره و طلا نیز رایج است. خواندن مانترا با این تسبیح‌ ها در اکثر مذاهب هندوئیسم رایج می‌ باشد. گفته می‌ شود این هسته‌ مقدس می‌ تواند انرژی مثبت نیایش‌ ها را در خود نگه دارد و در طول روز همراه شما باشد.

نکات مراقتب و نگهداری از رودراکشا

حتما به یاد داشته باشید که رودراکشا خود را نزد خود نگه دارید و آنرا به کسی قرض ندهید زیرا انرژی شخص روی آن اثر می گذارد و باعث می شود از انرژی شما روی آن بکاهد.

در ضمن از مواد شیمیایی مثل صابون و شامپو برای شستن آن جدا خودداری کنید. اما اگر با آب معمولی دوش بگیرید می توانید بگذارید مالا به گردنتان باقی بماند.

جاری شدن آب روان بروی آن به خصوص برای پاکسازی و شارژش مفید است.

همچنین هر شش ماه یکبار باید مراحل پاکسازی با شیر و شارژ کردن با مانترا را تکرار کنید. تا انرژی مالای شما به قوت خود باقی بماند. همینطور با گذشت زمان دانه های رودراکشا انرژی شما را به خود جذب می کند و قوی و قوی تر می شود.

بعد از هربار که نخ داخل رودراکشا ها پوسیده شد به راحتی می توانید نخ آنرا تعویض نمایید و مجدد رودراکشا های آنرا انرژی دهید تا بتوانید استفاده نمایید.

برای تهیه گردنبند رودراکشا به گالری استودیو یاما یوگا مراجعه کنید.

استودیو یاما یوگا اولین استودیو تخصصی یوگا در شرق تهران دارای کادر مجربی از مربیان رسمی فدراسیون با مدارک مربیگری به صورت تخصصی در سبک های مختلف یوگا (آشتانگا، وینیاسافلو، هاتایوگا، یوگا تراپی، آیینگر یوگا و …) به برگزاری ورکشاپ های آموزشی یوگا می پردازد. و برای دوره های حضوری و آنلاین یوگا در سه سطح یوگا مبتدی، یوگا متوسط و یوگا پیشرفته پرتوجو می پذیرد. برای اطلاعات بیشتر با استودیو یاما یوگا تماس بگیرید.