آشنایی با مراحل یوگا و سبک های یوگا سبب می شود تا پرتوجویان با آگاهی از کاربرد هایی که هر یک از شیوه های یوگا دارد، سبک مناسب خود را پیدا کرده و در آن فعالیت کنند. پیش از آن لازم است که با ارکان هشت گانه اساسی یوگا آشنا شوید:
یوگای هشت مرحله ای یا آشتانگا یوگا
۸ مرحله یوگای پاتانجلی یا مراحل یوگا عبارت است از:
یاما
- (Yama): به معنای کنترل و خودداری و پرهیز از عوامل تباه کننده جسم و روان است.
یاما شامل تعلیم چگونگی رفتار اجتماعی است و برای آن ۵ مرحله یاد شده است. سالک در این بخش می آموزد که:
- به دیگران آزار نرساند و با آنان روابطی دوستانه برقرار کند (آهیمسا)،
- صادق، راستگو و امین باشد (ساتیا)،
- تمایلات جنسی خود را تعدیل کند (براهماچاریا)،
- حسود و کم بین نباشد (آپریگراها)،
- به حقوق دیگران احترام بگذارد (آستیا)
- و از فریب و نیرنگ به هر شکل آن اجتناب کند.
نیاما
- (Niyama): به معنای داشتن نظم و انضباط در زندگی روزمره در تمام مدت زندگی است.
نیاما شامل تعلیم انتظامات فردی است. براى این نیز ۵ مرحله در نظر گرفته شده است. سالک در این مرحله می آموزد که:
- در کارها و امور خود منظم باشد و جسم و روان خود را پاک نگه دارد (سوچا)،
- قانع باشد و از خود و دیگران انتظارات متناسب داشته باشد (سنتوشا)،
- آرام و شجاع باشد و در مقابل مشکلات زندگی پایداری کند (تاپا)،
- ضعف ها و توانایی های خود را به خوبی بشناسد (سوادیایا)،
- و در مقابل خداوند و مشیت او راضی و تسلیم باشد (ایشواراپرانیدانا).
آسانا
- (Asana): به معنای استقرار بدن در حالتی خاص با انجام حرکات بدنی یوگا و استقرار در حالت بدنی خاص است.
آسانا شامل تعلیم حرکات جسمی و نرمش های یوگا است و در این بخش سالک با انجام حرکات ویژه یوگا به صورت منظم و درست، در راستای ایجاد و حفظ سلامت جسمی و روانی خود تلاش می کند.
پرانایاما
- (Pra nayama): به معنای نیروی حیات و منظور از آن کنترل نیروی حیاتی با انجام تمرینات تنفسی یوگا می باشد.
پرانایاما علم کنترل تنفس برای کمک به تمرکز افکار و حفظ سلامت است. سالک در این بخش می آموزد که با کنترل بخش های گوناگون تنفس خود شامل دم، بازدم و زمان حبس نفس آثاری گوناگون در بدن خود ایجاد کند.
پراتی آهارا
- (Pratayahara): به معنای تربیت و انضباط حواس است.
پراتیاهارا مرحله کنترل ذهن از خواهش های نفسانی است؛ پاکی ذهن از خواهش ها، کشمکش ها و اضطراب ها سر آغاز تمرکز درونی و تعالی روحی خواهد بود. سالک در این مرحله می آموزد که نسبت به دریافت ها و واکنش هایش در برابر محرک های بیرونی هشیار باشد و آنها را کنترل کند و با مثبت نگری به وقایع بیرونی و نظارت بر واکنش های درونی، آنها را به وسیله ای برای کسب انرژی روحی و روانی تبدیل کند.
دهارانا
- (Dharana): به معنای کنترل و انضباط فکر (به دست آوردن تمرکز فکر) است.
دهارانا یعنی تمرکز فکر و توجه کامل روی فعالیت ها؛ هنگامی که سالک از تنش ها و اضطراب ها رهایی یافت می تواند با تمرکز هرچه بیشتر روی اعمال و افکارش، استعدادهای درونی خود را بیش از پیش شکوفا کند.
دهیانا
- (Dhyana): به معنای به جریان انداختن فکر متمرکز شده یا تفکر عمیق یا مراقبه است.
در مرحله دیانا یا خلاء ذهنی و مدیتیشن، سالکی که از قید درگیری های ذهنی و خواهش های نفسانی رها شده است در این بخش می آموزد که ذهن خود را در نوعی خلاء ویژه قرار دهد و از این راه فرصت ذخیره سازی انرژی روانی و امکان رشد توانایی های ذهنی را به دست آورد. در این شرایط ذهن سالک از تمامی تفکرات پراکنده آزاد است و تنها به وحدت با کائنات معطوف است.
سامادهی
- (Samadhy): به معنای رسیدن به وحدت یا هو شدن با جهان هستی است.
سمادهی بالاترین مرحله یوگا و با وصل، پیوستن، و یکی شدن با خالق مترادف است. در این مرحله، دیگر سالک میان خود، خدا و هستی هیچ گونه جدایی نمی بیند.
توجه کنید که مراحل ۱، ۲، ۷ و ۸ بیشتر دستورهای اخلاقی و تمرینات خود سازی است. مراحل ۳ تا ۷ تمرینات جامع بدنی، تنفسی و فکری است که بیشتر مورد توجه بود و امروزه در اکثر مراکز یوگای جهان از تکنیک های بدن برای سالم سازی تن و روان استفاده می کنند.
انواع یوگا
این مراحل یوگا به طور کلی به دو نوع یوگا تقسیم می شوند:
- هاتا یوگا (Hathayoga)
- راجا یوگا (Rajayoga)
هاتا یوگا تمرینات بدنی و تنفسی یوگا است و شامل تمرینات زیر می باشد:
- بدنی
- تنفسی
- رهاسازی
راجا یوگا تمرینات ذهنی و تمرکزی یوگا ایت و شامل موارد زیر می باشد:
- کنترل احساسات
- تمرینات کنترل افکار (تمرکز فکر)
- تفکر عمیق یا مراقبه (مدیتیشن)
حال که با مراحل یوگا آشنا شدید باید بدانید، در زیر مجموعه این دو دسته بندی از یوگا، سبک های مختلفی از یوگا وجود دارد که هر کدام طرفداران خود را دارد. از معروف ترین و پر طرفدار ترین سبک های یوگا می توان به یوگا تراپی، یین یوگا، شیواناندا، وینیاسا فلو، آشتانگا، آیینگر، ساتیاناندا، آکرو یوگا و … اشاره کرد. در پست های بعدی به معرفی این سبک های یوگا می پردازیم.
استودیو یاما یوگا اولین استودیو تخصصی یوگا در شرق تهران دارای کادر مجربی از مربیان رسمی فدراسیون با مدارک مربیگری به صورت تخصصی در سبک های مختلف یوگا (آشتانگا، وینیاسافلو، هاتایوگا، یوگا تراپی، آیینگر یوگا و …) به برگزاری ورکشاپ های آموزشی یوگا می پردازد و برای دوره های حضوری و آنلاین یوگا در سه سطح یوگا مبتدی، یوگا متوسط و یوگا پیشرفته پرتوجو می پذیرد. برای اطلاعات بیشتر با استودیو یاما یوگا تماس بگیرید.
خیلى عالی و مفید،اگه هر سری، یسری حرکات یوگا با عکس و اسم و فواید بذارید میتونه مفید باسه برای یادگیری
سلام، ممنون از ایده تون حتما در مقالات بعدی به معرفی حرکات می پردازیم.
چقدر خوب و عااالی .. استاد نازنینم شادی نوروزی و گروه حرفه ایه یاما یوگا امیدوارم همیشه شاد پیشرفت و موفقیت هاتون باشم ..راهتون هموار و پرنور
سلام ، ممنون که کنارمون هستید.
مرسی زهرا جان 🌿🙏🏼🥰